Jak dobrze przeżyć 31 grudnia i 1 stycznia, czyli święto Obrzezania Pańskiego?

WSTĘP
Pierwszy stycznia to państwowy Nowy Rok. Tak, tylko państwowy – cerkiewny, prawosławny nowy rok wypada 1 września (i 1 września wypada 14 września dla tych posługujących się starym stylem). Prawosławny nowy rok zatem to ani 1 stycznia, ani 14 stycznia… Tak samo prawosławny Sylwester to nie jest ani 31 grudnia, ani 13 stycznia – gdyż pamięć tego świętego papieża rzymskiego 2 stycznia 😉 Już bardziej pasuje do tych nazw termin „Małanka”, gdyż faktycznie 31 grudnia w kalendarzu liturgicznym poświęcony jest św. Melanii (i 31 grudnia w starym stylu wypada 13 stycznia).
Niezależnie od tego, czy posługujemy się nowy stylem (jak ja) czy też starym stylem, Obrzezanie Pańskie – które według mineji (księgi liturgicznej świąt stałych) wypada 1 stycznia – i poprzedzający je wieczór nie zawsze prosto należycie obchodzić żyjąc „w świecie”. W kontekście dat 31 grudnia i 1 stycznia dla starostylnych występuje jeszcze dodatkowy problem, a mianowicie taki, że dla nich trwa post; jednak, jako że ten kłopot jest mi obcy, to będę się tu tylko minimalnie wypowiadać. Osoba nowostylna w Polsce może też mieć dodatkowy problem z innego tytułu – brak nabożeństw świątecznych w okolicy. Jak sobie poradzić, gdy nie możemy pójść na służby z takich albo innych powodów (będzie to dotyczyć obydwu wariantów kalendarza)? O tym między innymi będzie ten tekst. Rzecz jasna, każde zagadnienie zostaje tylko nakreślone i przedstawione tu propozycje nie stanową wyroczni.

31 GRUDNIA
Poranek to oddanie (zakończenie) święta Narodzenia Pańskiego. Nie jest to jednak zakończenie okresu Bożonarodzeniowego jako takiego – dalej trwa okres bez postu i Świętych Dni aż do 4 stycznia włącznie, do tego mamy jeszcze cały okres poświęcia Epifanii (do 14 stycznia włącznie). Więc dalej możemy mieć ikonę Narodzenia Jezusa Chrystusa w zaszczytnym miejscu, ozdoby itd. – pewne pozostałości nawet do święta Ofiarowania Pańskiego (2 lutego), jeśli w międzyczasie nie zacznie się już Przedpoście wprowadzające do Wielkiego Postu.

Dlatego tego dnia proponuję zarówno do modlitw porannych i wieczornych dołączać te Bożonarodzeniowe, o czym więcej tutaj (punkt nr 1).

Jednak pytaniem, które może nas najbardziej nurtować – co robić wieczorem tego dnia? Poniżej garść wariantów:

Święto Obrzezania Pańskiego (1 stycznia) treściowo

Święto Obrzezania Pańskiego, obchodzone pierwszego stycznia wraz z dniem pamięci o św. Bazylim Wielkim, ma kilka wymiarów. O ich liturgicznych obchodach można przeczytać w tym artykule.

1. Święto Imienia Jezus i Modlitwy Jezusowej
Zgodnie z tradycją Starego Testamentu, każdy noworodek płci męskiej, dnia ósmego od narodzin zostawał obrzezany, i wtedy też nadawano mu imię. Zatem, wówczas Wcielony Bóg przyjął Swe ziemskie imię, a jednocześnie

Ikona Obrzezania Pańskiego

Pierwszego stycznia Cerkiew prawosławna obchodzi święto Obrzezania Pańskiego oraz św. Bazylego Wielkiego, o czym więcej w tym tekście. Dzień ten ma oczywiście swoją ikonę.

Tło ikon stanowią zabudowania, w tym pewien element z kopulastym sklepieniem, w którym zazwyczaj znajduje się zasłona – oznacza to, iż

1 stycznia – Obrzezanie Pańskie i św. Bazylego Wielkiego (liturgicznie)

Trzydziestego pierwszego grudnia, kiedy Cerkiew prawosławna obchodzi pamięć św. Melanii (stąd też w żargonie ortodoksyjnym nie mówimy o imprezach tego dnia „Sylwestry”, lecz „Małanki”), ikona Bożego Narodzenia zostaje odniesiona do ołtarza, po raz ostatni śpiewany jest chociażby zadostojnik Bożego Narodzenia, następuje tzw. oddanie święta Bożego Narodzenia. Co nie znaczy, że Okres Bożonarodzeniowy się kończy. Po prostu, kończy się jego poświęcie, nadal trwają święte dni i wieczory bez postu, radosne. Przychodzi inne święto… Drugie z tryptyku Świętu Dwunastu Dni (ten tryptyk wspominany i wymieniany jest w jednej z moich ulubionych kolęd, czyli Dobri weczir Tobi). Choć nie jest to święto z grona 12 największych, to ma ono pewne cechy charakterystyczne dla takowych.

Mianowicie, pierwszy stycznia to nie jest nowy rok liturgiczny – bo ten wypada pierwszego września, o czym można przeczytać tutaj. Jest to natomiast święto Obrzezania Pańskiego – bo zgodnie ze starotestamentową tradycją, Chrystus, jak każdy noworodek płci męskiej, ósmego dnia od narodzenia został obrzezany, wtedy też dziecięciu nadawano imię. Wówczas, można by rzec, Jezus stał się Jezusem 😉 Pieśni o tym wydarzeniu wiążą się z hymnami poświęconymi jednemu z wielkich Ojców Kościoła, czyli